Wracam w tym roku do czytania książek, ponieważ w zeszłym roku między innymi przez remont mieszkania, zaniedbałem tę formę zaspokajania swoich potrzeb kulturalnych, a kupka wstydu rośnie. Ostatnią książką jaką przeczytałem, był "Wciśnij reset. Triumfy i fakapy w przemyśle gier wideo" Jasona Schreiera, którą recenzowałem jakoś w kwietniu 2022 roku. Potem nie miałem czasu i mi się nie chciało nic czytać. W ostatnim kwartale 2022 roku miałem bajzel w mieszkaniu, bo robiliśmy remont (jeszcze został jeden pokój i kuchnia, ale to już na wiosnę).
Kiedy podczas urlopu wypoczynkowego na przełomie lipca i sierpnia 2022 roku dowiedziałem się, że wydawnictwo Open Beta chce wydać kolejną książkę o historii gier komputerowych, nie mogłem się doczekać jej (re)premiery. Książką tą jest "Jacked. Chuligańska historia Grand Theft Auto" napisana przez Davida Kushnera, autora świetnej książki "Masters of Doom. O dwóch takich, co stworzyli imperium i zmienili popkulturę", opowiadającej o Johnie Carmacku i Johnie Romero oraz historii powstania i upadku iD Software ("Wolfenstein 3D", "Doom", "Quake"). Także gorąco polecam, jeśli ktoś nie czytał. Pierwotnie książka ta ukazała się 1 kwietnia 2012 roku pod tytułem "Jacked: The Unauthorised Behind the Scenes Story of Grand Theft Auto", a teraz została przetłumaczona na język polski. Ponownie przekładem na nasz język zajął się pan Bartosz Czartoryski. Polska wersja językowa ukazała się 14 września 2022 roku i można było ją zamawiać w preorderze. Ja oczywiście zamówiłem swój egzemplarz, ale jak przyszedł do domu, to już miałem niezły rozpiździaj. 😆
Autor książki przez około 10 lat zbierał materiały o kultowej grze, przejechał tysiące kilometrów, odbył setki rozmów z byłymi jak i obecnymi (wówczas) pracownikami Rockstar Games, czy też z Jackiem Thompsonem który wypowiedział krucjatę przeciwko GTA i brutalności w grach. Autor książki rozmawiał także z rodzicami dzieci biorących udział w masakrach z końca lat 90 i początku lat dwutysięcznych, czy też z pracownikami agencji Entertainment Software Association (twórców choćby targów E3) założonej przez Douga Lowensteina i stowarzyszającej twórców gier. Z tych wszystkich rozmów, setek artykułów w prasie, autor książki musiał wyselekcjonować i zweryfikować podane mu informacje, by powstała najbardziej prawdopodobna, nieautoryzowana, wersja historii powstania serii GTA. Książka ta posłużyła jako scenariusz filmu "The Gamechangers" z 2015 roku, w którym rolę Sama Housera zagrał Daniel Radcliffe ("Harry Potter"), a Jacka Thompsona zagrał nieżyjący już Bill Paxton (lider punków na początku "Terminatora" z 1984 roku).
Jak sam tytuł wskazuje, książka ta opowiada historię powstania jednej z ikonicznych i najbardziej kontrowersyjnych serii gier komputerowych, która zmieniła postrzeganie gier komputerowych. Książka obejmuje czas od wczesnego dzieciństwa twórców gry, dwóch Brytyjczyków: Sama Housera i Davida Jonesa, a kończy się w okolicach 2010 roku już po wydaniu GTA IV i Red Dead Redemption i przed wydaniem GTA V w 2013 roku. Ponadto książka opowiada o krucjacie wytoczonej tej grze przez Jacka Thompsona, adwokata pochodzącego z Ohio i mieszkającego w Miami, który wytoczył wojnę GTA i ogólnie brutalności w grach komputerowych. Ale to też była nierówna krucjata, wręcz walka z wiatrakami. Skoczyła się tak, że władze stanu Floryda w 2008 roku odebrały mu uprawnienia wykonywania zawodu prawnika na 10 lat.
Pierwszy z bohaterów książki Sam Houser to prezydent (prezes) Rockstar Games. Prywatnie jest synem prawnika Waltera Housera i aktorki Geraldine Moffat (taka charakterystyczna rudowłosa aktorka z przełomu lat 60 i 70), znanej chociażby z filmu "Dopaść Cartera" z 1971 roku, w którym zagrała u boku Michaela Caine'a. Jego bratem jest David Houser, wiceprezes Rockstar Games. Prywatnie Sam Houser był fanem gier komputerowych i kina (zwłaszcza gangsterskiego) i jego marzeniem było stworzenie gry gangsterskiej. W 1992 roku jako 18-latek przez przypadek dostał pracę w wytwórni muzycznej BMG Interactive, ale bardziej interesowały go gry komputerowe i chciał je programować. W drugiej połowie lat 90, jako właściciel praw do GTA, wytwórnia została kupiona przez raczkującego wydawcę gier Take-Two. Nazwę firmy matki zmieniono na Take-Two Interactive, a samo BMG Interactive miało być autonomiczną spółką. Potem zmieniono jej nazwę z BMG na Rockstar Games.
Drugi bohater książki David Jones, Szkot pochodzący z Dundee, także chciał być programistą gier komputerowych i w 1987 roku założył małą firmę DMA Design. W 1991 roku wypuścili swój największy hit (oprócz GTA) czyli słynne "Lemingi". To były takie ludziki z zielonymi włosami i kroczące bezmyślnie przed siebie ku zagładzie. Zadaniem gracza było przeprowadzenie wszystkich bądź większości stworków do wyjścia. Tej gry chyba nie trzeba nikomu przedstawiać. "Lemingi" chyba zna każdy. Gra była ogromnym hitem, zwłaszcza na Amidze. Tak się złożyło, że drogi obu panów się skrzyżowały, a DMA Design szukało jakiegoś wydawcy i padło na BMG Interactive. Kiedy w 1994 roku wyszła konsola Sony PlayStation, David Jones zaczął pracować nad nudną grą "Race N' Chase" z widokiem z góry, w której mieliśmy się wcielać w stróżów prawa w dużym mieście. Podobno gra miała mieć system multiplayer i można było opcjonalnie zagrać policjantem jak i bandytą. Ale w BMG nikt nie chciał grać policjantem i gra ta im wydawała się... nudna. Wraz z postępem prac (mało nie brakowało aby projekt nie został skasowany) i kolejnych update'ów do gry dodających między innymi kradzieże samochodów, strzelanie do pieszych, rozjeżdżanie pieszych (nawet wyznawców Hare Kriszny) samochodami, powstało... wiadomo co.
https://m.imdb.com/title/tt0248048/
Pracownicy DMA i BMG wiedzieli, że mają potencjalny hit i grę niepodobną do niczego, co zostało do tej pory wydane.
Jeszcze przed premierą gry doszło do kontrolowanego przecieku i gra wywołała kontrowersje. Pierwotnie gra miała się ukazać w 1996 roku, lecz po małych perturbacjach związanych ze strzelaninami w amerykańskich szkołach i z kodem gry, w końcu 28 listopada 1997 roku ukazała się ta gra na komputery PC, a niecały miesiąc później także na konsole Sony PlayStation. Dwa lata później, 22 października 1999 ukazał się sequel "Grand Theft Auto" czyli "GTA 2",ale gra nie powtórzyła sukcesu jedynki (moim zdaniem jest lepsza). Sam David Jones nie był zadowolony w jakim kierunku poszła jego gra i na początku XXI wieku opuścił DMA Design z garstką współpracowników i założyli nowe studio Realtime Worlds, które przetrwało do 2010 roku. W 2012 roku założył studio Cloudgine, które w 2018 roku zostało wchłonięte przez Epic Games. Samo DMA przechodziło z rąk do rąk, między innymi należało do Gremlin Interactive czy też Infogrames, aż w końcu zostało wykupione przez Take-Two Interactive i zmieniono nazwę DMA Design na Rockstar North. Siedzibę firmy przeniesiono z Dundee do Edynburga. Reszta to juz historia. Potem wyszło GTA 3, Vice City, San Andreas, GTA IV, GTA V i kilka spin-offów.
Samą książkę czyta się szybko, z zapartym tchem, powiedziałbym że z prędkością rozpędzonego samochodu uciekającego przed policją. Książka składa się z 25 rozdziałów (nie licząc wstępu, epilogu, podziękowań, czy bibliografii) rozmieszczonych na 312 stronach (choć sama książka zajmuje około 296 stron). Książkę tą czytałem w trakcie długiego weekendu, w piątek 6 stycznia 2023 roku i przeczytanie jej zajęło mi pół dnia. To świetna, wciągająca lektura, wcale niegorsza od "Masters of Doom". Polecam tę książkę wszystkim sympatykom historii gier komputerowych.